Дезинформација за најобична манипулација
Објавено во Рецензии
on 11 - 04 - 2016 Автор: Југослава Дуковска[Рецензија: Заев изолиран во бојкотот- ДС на Павле Трајанов дефинитивно ќе оди на избори]
Дезинформација од медиумот што го објавил, од медиумот од кој е пренесено, бизарна грешка на новинар кој свртел погрешен број или нешто сосема поинакво?! Дилемата околу тоа дали Демократскиот сојуз и неговиот лидер Павле Трајанов во само неколку часа на 7 април во некои медиуми излезе со две спротивни изјави околу тоа дали ДС ќе оди на предвремените парламентарни избори на 5 јуни или ќе ги бојкотира, уште не е расчистена.
Текстот што го рецензираме тврди дека Трајанов изјавил дека дефинитивно оди на избори, притоа повикувајќи се на еден медиум кој се смета за близок до опозицијата. Само 20 минути откако тој текст беше објавен, во друг, исто така, медиум кој се смета за близок до опозицијата, излезе напис на истава тема, но со наслов: Павле Трајанов:„ Демократскиот сојуз се придружува на бојкотот, нема да одиме на избори“. Околу половина час подоцна порталот кој ја објави оригиналната вест, излегува со демант во кој наведува дека дезинформацијата настанала откако нивната новинарка свртела сличен број на тој на Павле Трајанов, а оттаму ѝ се јавил човек кој ѝ дал изјава во својство на лидерот на ДС (!) во која наводно „ѝ даде изјава дека Демократскиот сојуз ќе оди на изборите, а на прашањето дали е можно уште едно одлагање на изборите, додаде дека нема да прејудицира, иако е нејасно дали до тогаш ќе се прочисти Избирачкиот список“.
Линк до оригиналниот напис: Заев изолиран во бојкотот- ДС на Павле Трајанов дефинитивно ќе оди на избори
Датум и време на објавување: 7.04.2016, 12:07
Датум на рецензирање: 9.04.2016
Рецензент: Југослава Дуковска
ИГНОРИРАН ДЕМАНТ
Од аспект на вистинитост, овој напис се темели на неточно тврдење дека лидерот на Демократски сојуз, Павле Трајанов, најавил учество на неговата партија на претстојните избори, а вината би требало да оди на сметка на медиумот од каде оваа информација е преземена. Сепак, тоа не е единствениот проблем на написот во поглед на вистинитоста – тврдењето од насловот: „Заев изолиран во бојкотот“, е чиста невистина бидејќи во време на објавувањето веќе беше познато дека и други помали опозициски партии ќе ги бојкотираат изборите, а подоцна во текот на денот таа бројка само се зголемуваше. Сепак, ажурирање на оваа информација, медиумот не објави.
Што се однесува до користените извори на информации, повикувањето на пишување на друг медиум е нормална практика, иако не е понуден и линк до пренесената информација. Сепак, како превид треба да се оцени тоа што објавениот демант не бил подоцна вграден во текстот, па тој остана како дезинформација.
Овој напис е составен од два дела, кои не функционираат во една целина. Првиот, веќе елабориравме, е дезинформација со изјавата на Трајанов, додека вториот, всушност, е дел од колумна на Стевчо Јакимовски, претседателот на партијата ГРОМ, кој зборува за локалните избори во 2013 година, иако тоа нема никаква врска со насловот.
Целиот напис е така срочен што е јасно дека е насочен кон девалвирање на позициите на претседателот на СДСМ, Зоран Заев, претставувајќи го како осамен, изолиран во одлуката за бојкот (во првиот дел од текстот) и како манипулатор (во вториот дел). За првото, како доказ е понудена (лажната, се покажа) изјава на Павле Трајанов, додека за втората – тврдењата на Јакимовски.
Постапката за пренесување непроверена информација и потоа необјавување на демантот спаѓа во доменот на сериозни професионални пропусти.
Оваа рецензија е изработена во рамките на Проектот на УСАИД за зајакнување на медиумите во Македонија – Компонента Сервис за проверка на факти од медиумите, имплементирана од Метаморфозис. Рецензијата e овозможенa сo поддршка на Американската агенција за меѓународен развој (УСАИД). Содржината на рецензијата е одговорност на авторот и не ги одразува ставовите на Метаморфозис, УСАИД или Владата на САД. За повеќе информации за работата на УСАИД во Македонија, ве молиме посетете ги веб-страницата (http://macedonia.usaid.gov) и Фејсбук-страницата на УСАИД (www.facebook.com/USAIDMacedonia).
ИНФОГРАФИК
ВИСТИНИТОСТ
има факти
неточни наводи
неверодостојни наводи
ИЗВОРИ НА ИНФОРМАЦИИ
има евидентирани извори
неофицијални
релевантни
2 извори
повеќестрани
СЕОПФАТНОСТ
несеопфатнo
прикриени информации
ПРИСТРАСНОСТ
делумно прикажува вистина
извртување на вистина (спин)
лажни информации
наклонетост
политичка пристрасност
КОМЕНТИРАЊЕ
има коментаторски елементи
интегрирано со фактите
ПЛАГИЈАТ
не може да се одреди
ненаведен автор, наведен извор без линк
КВАЛИТЕТ НА НАСЛОВОТ
дезинформира
некреативен
сензационален
несоодветен
тенденциозен
ФОТОГРАФИЈА
има
соодветна
ни манипулира ни информира - ставена е само како илустрација
ненаведен автор(извор)
ГОВОР НА ОМРАЗА
нема навредлив говор
нема говор на омраза
не потикнува на насилство
не дискриминира
УРЕДЕН ЗА ВЕБ
читлив
не апликативно
нема контекстуални линкови
стилски уреден
поврзан со тагови