verifikimiifakteve.mksitemap
verifikimiifakteve.mksitemap

Рецензија: ВМРО-ДПМНЕ-Заев и пратениците на СДСМ испумпувале пари преку тендери во Струмица

on 3 - 10 - 2013       

Во текстот се објавени нови обвинувања за непотизам и судир на интереси на адреса на струмичкиот градоначалник и лидер на СДСМ, Зоран Заев. Експлицитно е пренесена изјaвата на Иво Ивановски од ВМРО-ДПМНЕ, со обвинувања на сметка на Заев, без презентирање докази. На реакцијата на СДСМ, пак, е посветена една реченица: „Продолжуваат со обвинувањата за Мијалков, Јанкуловска и Груевски“.

FireShot Screen Capture #027 - 'ALFA TV' - www_alfa_mk_News_aspx_ID=63938#_UkmcHn9uFK0Линк до оригиналниот напис: ВМРО-ДПМНЕ – Заев и пратеници на СДСМ испумпувале пари преку тендери во Струмица

Датум и време на објавување: 30.09.2013, 17:37

Датум на рецензирање: 1.10.2013

Рецензент: Александар Писарев

Вистинитост: Прилогот – пренесен говор на политичар – може да се доведе под сомневање, бидејќи се базира само на изјавата на претставник на владејачката партија ВМРО-ДПМНЕ, која притоа не е поткрепена со докази, а на реакцијата на опозициската партија не и е посветен истиот простор. Не се застапени двете страни.

Извори на информации: Извор е партиско соопштение на ВМРО-ДПМНЕ, презентирано од претставникот на партијата, Иво Ивановски. Парафразирана е и реакција од СДСМ.

Содржајност:  Прилогот не е новинарски и авторски, туку е трансмисија на партиските соопштенија, при што на двете партии не им се дадени исти можности за претставување на своите ставови. Во воведот е парафразиран целиот говор на Ивановски, а потоа е и пренесен автентично. Се фаворизира еден политички субјект – во овој случај ВМРО-ДПМНЕ. Новинарот одбрал дел од говорот на политички субјект (претставник на ВМРО-ДПМНЕ) избирајќи реченици кои противничкиот политички субјект СДСМ го претставуваат во негативна (демонизирачка) светлина.

Пристрасност: Пристрасноста е очигледна. Медиумот експлицитно пренесува говор на Иво Ивановски од ВМРО-ДПМНЕ со сите обвинувања на сметка на Зоран Заев и СДСМ. Истовремено пристигнува и реакцијата од СДСМ. Но, тука медиумот свесно и ја ускратува можноста на спротивната страна поопширно да одговори. Нивното соопштение е парафразирано во само една реченица со помалку посветен простор во прилогот.

Квалитет на насловот:  Долгиот  наслов во кој еден политички субјект, во овој случај партијата СДСМ и нејзините пратеници во Парламентот се поврзуваат со испумпување на пари преку тендери, има функција содржината која следи во текстот да ја прикаже како сензационално откритие на ВМРО-ДПМНЕ. А квалификацијата дека тоа го правеле пратениците на СДСМ и дека „испумпувале пари“ ги прикажува во негативна светлина како непоштени и ги сатанизира и нив и партијата. Затоа е тенденциозен, сензационалистички и сатанизирачки.

Фотографија: фотографија е илустративна од некој говор на Заев.

Говор на омраза: „Испумпувале пари на Струмичани од општинска каса“. „Заев го именувал Панче Орцев за директор на ЈКПД „Комуналец“. Тој склучил договор за јавна набавка со фирма на сопругот на кандидатот за пратеник од Струмица, Цветанка Иванова“.
Ваква конструкција на реченици, откривање на фамилијарни врски наместо именување фирма ако таа е веќе вмешана во криминалот и пренесување на напаѓачки говор, покажува омраза кон опозициската партија и нејзиниот лидер.

Заклучок: Со изборот и трансфер на дел од говорот на претставникот на владеачката партија ВМРО-ДПМНЕ, новинарот прави интервенција во смисла намерно да избере реченици и дел од изјавата која поттикнува идеолошко партиска нетолеранција. Конструира негативна рамка за лидерот на опозициската партија, го дисквалификува лоцирајќи ја во него вината за проблеми во општеството. Создава негативна стереотипизација и демонизација на политичкиот противник – СДСМ и на нивниот лидер Зоран Заев. („Во ек на предизборна кампања во 2011 година, Заев за директори на јавни претпријатија именувал лица кои потоа станале пратеници на СДСМ. Тие пак склучувале договори со фирми“…).

Треба да се избегнат ваквите појави во медиумите и да се заштити јавноста од трансвер и упади на навредливи и штетни квалификации. BBC за вакви случаеви донесе општоприфатливи стандарди кои низ времето еволуираа во генерално прифатливи стандарди и уредничките правила при трансвер на говорот на политичар кој е напаѓачки, навредлив, предизвикува негативна стереотипизација или демонизација на политичкиот проптивник. BBC препорачува саморегулација и контекстуализирање на делови од таков говорот. Новинартот во такви случаеви навистина не може да трпи правни консеквенци, но има етичка одговорност. (http://www.bbc.co.uk/editorialguidelines/page/guidelines-harm-principles/).
Принципите кои ги препорачува BBC се однесуваат и на почитување на човековото достоинство при што инсистира да се избегнуваат содржини кои асоцираат на понижување заплашување,навреди, дерогативни забелешки… (http:www.bbc.co.uk/editorialguidelines/page/guidelines-harm-intimidation/). Слични укажувања се содржани и во препораката 97 (20) ( 21) на Советот на Европа, и членовите 14 и 15 на Кодексот на новинариете на Македонија.
Во прилогот сите овие принципи се нарушени.


Оваа рецензија е изработена во рамките на Проектот на УСАИД за зајакнување на медиумите во Македонија – Компонента Сервис за проверка на факти од медиумите, имплементирана од Метаморфозис. Рецензијата e овозможенa сo поддршка на Американската агенција за меѓународен развој (УСАИД). Содржината на рецензијата е одговорност на авторот и не ги одразува ставовите на Метаморфозис, УСАИД или Владата на САД. За повеќе информации за работата на УСАИД во Македонија, ве молиме посетете ги веб-страницата (http://macedonia.usaid.gov) и Фејсбук-страницата на УСАИД (www.facebook.com/USAIDMacedonia).

ИНФОГРАФИК

infoVistinitostВИСТИНИТОСТ

Не може да се утврди бидејки се работи за трансвер на изјава на политичар

не може да се утврди точноста на наводите

не може да се утврди веродостојноста на наводите

infoVistinitostИЗВОРИ НА ИНФОРМАЦИИ

Партиски соопштенија

неофицијални

нерелевантни

2 извори

повеќестрани

infoVistinitostСЕОПФАТНОСТ

несеопфатнo

можеби се прикриени информации

infoVistinitostПРИСТРАСНОСТ

не може да се утврди

не може да се утврди

не може да се утврди

не аплиактивно

политичка пристрасност

infoVistinitostКОМЕНТИРАЊЕ

нема коментаторски елементи

интегрирано со фактите

infoVistinitostПЛАГИЈАТ

оригинално дело

наведен автор

infoVistinitostКВАЛИТЕТ НА НАСЛОВОТ

информира

некреативен

сензационален

соодветен

тенденциозен

infoVistinitostФОТОГРАФИЈА

има

несоодветна

ни манипулира ни информира - ставена е само како илустрација

ненаведен автор(извор)

infoVistinitostГОВОР НА ОМРАЗА

навредлив говор

говор на омраза

не потикнува на насилство

не дискриминира

infoVistinitostУРЕДЕН ЗА ВЕБ

средно читлив

не апликативно

Претплатете се за најнови вести