verifikimiifakteve.mksitemap
verifikimiifakteve.mksitemap

Рецензија: ВИДЕО: Поларниот студ во САД наменет бил за Србија, нешто тргнало наопаку?!

on 14 - 01 - 2014       

FireShot-Screen-Capture-haarp-crop-resize

Лажна вест од српски хумористичен сајт nasapatka.rs,  која медиум ја пренесува како вистинска, најверојатно како резултат на невнимание и брзоплетост, осамна на неколку домашни сериозни информативни портали и генерираше доста негативни коментари. Веста за тоа дека, наводно, американскиот систем ХААРП, кој влијае на атмосферските прилики на планетава, наместо Србија, по грешка ги замрзнал САД, се појави, се разбира намерно, токму во време кога беа актуелни информациите во светските медиуми за огромните студови кои го зафатија поголемиот дел од САД и неа ја објавија неколку домашни медиуми. Тие паднаа во стапицата на кромид-новинарството и го објавија текстот во рубриката СВЕТ, која донесува сериозни содржини, за разлика од другите, кои или подоцна го повлекоа или, пак, го сместија во рубриките ХУМОР, ЗАНИМЛИВОСТИ  и слично.

Инаку, самата информација, дадена во форма на новински извештај, ги има сите елементи на еден новинарски производ – структура и извори со изјави, но, сепак, содржи и приличен број назнаки кои укажуваат на нејзината невистинитост (дописникот на непостоечкиот Чикаго Трибјун од Алјаска, изјавата на анонимниот претставник на ХААРП дека изборот која земја ќе ја „замрзнат“ логично бил Србија, се споменува Марфиевиот закон, стравот на Американците дека ќе ги снемало како диносаурусите и сл.) што на мнозинството читатели обично им дава насоки како да го третираат овој текст.

ВИДЕО: Поларниот студ во САД бил наменет за Србија, нешто тргнало наопаку?!Линк до оригиналниот напис: ВИДЕО: Поларниот студ во САД бил наменет за Србија, нешто тргнало наопаку?!

Датум и време на објавување: 8.01.2014, 19:51

Датум на рецензирање: 13.01.2014

Рецензент: Југослава Дуковска

Вистинитост: Текстот се темели на комплетно измислени факти, кои потекнуваат од  хумористичниот сајт nasapatka.rs.

Извори на информации: Иако во самиот текст може да се прочита дека се „консултирани“ „извори на информации“ – дописник на американски весник и анонимен извор од „техничката служба на ХААРП системот“, тие, всушност, се измислени, како што е измислен и целиот случај на којшто почива написот.

Содржајност: Содржината на написот е целосно измислена.Поради тоа не може да се анализира нејзината содржајност од аспект на сеопфатност и прикривање на факти.

Пристрасност: Написот воопшто не ја прикажува вистината, бидејќи се работи за целосно измислен случај и таканаречено кромид-новинарство, каде лажна информација се пласира како точна.

Коментирање: Освен информацијата, текстот содржи и коментаторски елементи, интегрирани во текстот и тие се така интонирани што за внимателниот читател претставуваат уште еден индиктор дека се работи за квази-информација.

Оригиналност/Плагијат: Се работи за речиси коплетна копија на текст од хумористичен сајт, кој потоа е преведен и е опремен за објавување – сменет е воведот, скратен е и ставен му е поатрактивен наслов.

Квалитет на насловот: Насловот на текстот е дел од редакциската опрема на материјалот преземен од nasapatka.rs.

Фотографија: Фотографијата со која се илустрира текстот е преземена од сајтот thefreedomagenda.wordpress.com , кој ги истражува таканаречените „теории на заговори“, но тоа не е наведено. Истата фотографија е преземена од сите македонски сајтови што ја пренесоа оваа кромид-информација, иако таа не е дел од опремата на оригиналниот текст на nasapatka.rs. Освен оваа фотографија, во функција на дополнително информирање и илустрација, вметнат е и видео-материјал кој потекнува од history.com и кој се занимава со контроверзната истражувачка програма на владата на САД наречена ХААРП.

Заклучок: Одвреме-навреме некој домашен медиум ќе наседне на феноменот кромид-новинарство  и ќе објави тотално невистинита информација.  Таа само звучи, односно прилега на вистинита вест, а всушност е производ на хумористично-сатирични сајтови, чија главна преокупација е генерирање на квази-вести и информации, со кои ја забавуваат сопствената читателска публика, но истовремено се подбиваат со наивните и лекомислените, кои нивните производи површно и без критичка дистанца ги восприемаат како вистински. Предводник и основоположник на овој тренд е американскиот сајт onion.com, кој сѐ уште важи за глобално најпрепознаван сајт со квази-вести. Во балкански рамки, популарност стекнаа написите на српскиот njuz.net, а од понов датум е и nasapatka.rs, чиешто име речито говори за тоа какви содржини сајтот пласира. Невниманието и брзоплетоста, несклоноста добиените информации и нивните извори добро да се проверат пред да бидат објаени, а можеби и невичноста да се распознаат елементите на една лажна вест, се веројатните причини ваква вест воопшто да биде објавена.


Оваа рецензија е изработена во рамките на Проектот на УСАИД за зајакнување на медиумите во Македонија – Компонента Сервис за проверка на факти од медиумите, имплементирана од Метаморфозис. Рецензијата e овозможенa сo поддршка на Американската агенција за меѓународен развој (УСАИД). Содржината на рецензијата е одговорност на авторот и не ги одразува ставовите на Метаморфозис, УСАИД или Владата на САД. За повеќе информации за работата на УСАИД во Македонија, ве молиме посетете ги веб-страницата (http://macedonia.usaid.gov) и Фејсбук-страницата на УСАИД (www.facebook.com/USAIDMacedonia).

ИНФОГРАФИК

infoVistinitostВИСТИНИТОСТ

има факти

неточни наводи

неверодостојни наводи

infoVistinitostИЗВОРИ НА ИНФОРМАЦИИ

измислени извори

infoVistinitostСЕОПФАТНОСТ

квази-вест

infoVistinitostПРИСТРАСНОСТ

целосна невистина

лажни информации

не аплиактивно

infoVistinitostКОМЕНТИРАЊЕ

има коментаторски елементи

интегрирано со фактите

infoVistinitostПЛАГИЈАТ

целосна копија

ненаведен автор, ненаведен извор

infoVistinitostКВАЛИТЕТ НА НАСЛОВОТ

дезинформира

креативен

сензационален

соодветен

јасен

infoVistinitostФОТОГРАФИЈА

има

соодветна

ни манипулира ни информира - ставена е само како илустрација

ненаведен автор(извор)

infoVistinitostГОВОР НА ОМРАЗА

нема навредлив говор

нема говор на омраза

не потикнува на насилство

не дискриминира

infoVistinitostУРЕДЕН ЗА ВЕБ

средно читлив

солидни мултимедијални елементи

нема контекстуални линкови

делумно стилски уреден

неповрзан со тагови

Претплатете се за најнови вести