Модел за манипулација
Објавено во Рецензии
on 15 - 10 - 2015 Автор: Зоран Бојаровски[Рецензија: Лекари од земјите во развој ќе се едуцираат по македонски модел]
Оваа медиумска содржина дефинитивно манипулира. Иако го прави тоа суптилно и не толку отворено како некои други медиуми што ја пренесоа оваа иста вест, сепак, во насловот, со фотографијата, а и со тоа како се структурирани елементите во телото на новинарската содржина, имаме пример за медиумска манипулација.
Зошто го тврдиме ова така категорично на самиот почеток на оваа рецензија?
Веста во својот наслов најавува дека лекарите во земјите во развој ќе се едуцираат според македонски модел, но никаде не е прецизно нагласено дали тој модел веќе се користи во Македонија, односно дали тој произлегува од актуелните здравствените реформи, кои како политичка програма ги спроведува актуелната власт во Република Македонија.
Насловот прави тоа да биде така, но веста воопшто не го потврдува тоа.
Дополнително, фотографијата, како новинарскo-графички елемент кој има моќ да замени илјада зборови, ја засилува оваа манипулација зашто на неа централна фигура е актуелниот министер за здравство, а авторот на моделот за кој станува збор е „турнат“ на маргините на фотографијата. Уште повеќе, нема дополнителни информации за фотографијата (легенда), кои ќе ни соопштат кој е нашиот еминентен доктор и научник што ги импресионирал учесниците на Светскиот здравствен самит во Берлин.
Ова го нагласуваме зашто при дополнителното пребарување по информации што ќе прецизираат за што станува збор, стигнавме до такви кои многу појасно опишуваат за што станува збор.
Имено, д-р Венко Филипче на овој самит настапува како претставник на Македонската академија на науките и уметностите, а не како претставник на македонското Министерство за здравство.
Тоа многу попрецизно лоцира дека се работи за проект на МАНУ, без да имаме информација дека тој ист проект се применува и во образовната практика во медицинските образовни институции кај нас.
Овој текст останува без таа важна информација.
Затоа, вака напишан, тој манипулативно ипмлицира дека здравствените власти во Македонија имаат некаква врска со овој проект.
Линк до оригиналниот напис: Лекари од земјите во развој ќе се едуцираат по македонски модел
Датум и време на објавување: 13.10.2015 11:34
Датум на рецензирање: 20.04.2015
Рецензент: Зоран Бојаровски
Да заклучиме со потсетувањето дека првата обврска на новинарите е вистината. Во основата на демократските заедници е нивните граѓани да имаат пристап до веродостојни и до точни факти ставени во разумен и во разбирлив контекст. Новинарството е еден од инструментите што го овозможуваат тоа. Новинарите не се во потрага по вистината во апсолутна и филозофска смисла, туку во потрага по вистината во практична смисла. Таа „новинарска вистина“ е процес кој почнува една од постапките на професијата, која подразбира прибирање и верификација на фактите. Новинарите треба да се колку што е можно потранспарентни во однос на тоа кои извори и методи ги користат. Тоа ќе ѝ овозможи на публиката да формира сопствена процена на информацијата.
Дури и во светот на мноштво од мислења, точноста е темелот врз кој потоа се гради целата новинарска приказна – контекстот, толкувањето, коментарите, критиката, анализата и дебатите.
Затоа и во преамбулата на Кодексот на новинарите е нагласено:
Почитувајќи ги етичките вредности и професионалните стандарди во пренесувањето на информациите, новинарите ќе бидат чесни, објективни и точни.
Дополнително, овој текст не може да ја скрие својата политичка пристрасност, а тоа е во спротивност со членот 14 од Кодексот, кој налага:
Известувањето од политичките процеси, посебно од изборите треба да биде непристрасно и избалансирано.
За жал, и сега, којзнае по кој пат, констатираме: Оваа медиумска содржина на ја обезбедила неопходната професионална дистанца од политичките субјекти.
Оваа рецензија е изработена во рамките на Проектот на УСАИД за зајакнување на медиумите во Македонија – Компонента Сервис за проверка на факти од медиумите, имплементирана од Метаморфозис. Рецензијата e овозможенa сo поддршка на Американската агенција за меѓународен развој (УСАИД). Содржината на рецензијата е одговорност на авторот и не ги одразува ставовите на Метаморфозис, УСАИД или Владата на САД. За повеќе информации за работата на УСАИД во Македонија, ве молиме посетете ги веб-страницата (http://macedonia.usaid.gov) и Фејсбук-страницата на УСАИД (www.facebook.com/USAIDMacedonia).
ИНФОГРАФИК
ВИСТИНИТОСТ
Делумно
не може да се утврди точноста на наводите
не може да се утврди веродостојноста на наводите
ИЗВОРИ НА ИНФОРМАЦИИ
има евидентирани извори
официјални
релевантни
1 извор
еднострани
СЕОПФАТНОСТ
несеопфатнo
прикриени информации
ПРИСТРАСНОСТ
делумно прикажува вистина
извртување на вистина (спин)
не може да се утврди
наклонетост
политичка пристрасност
КОМЕНТИРАЊЕ
нема коментаторски елементи
ПЛАГИЈАТ
оригинално дело
ненаведен автор
КВАЛИТЕТ НА НАСЛОВОТ
дезинформира
некреативен
сензационален
несоодветен
тенденциозен
ФОТОГРАФИЈА
има
несоодветна
манипулира
ненаведен автор(извор)
ГОВОР НА ОМРАЗА
нема навредлив говор
нема говор на омраза
не потикнува на насилство
не дискриминира
УРЕДЕН ЗА ВЕБ
читлив
солидни мултимедијални елементи
нема контекстуални линкови
стилски уреден
поврзан со тагови