verifikimiifakteve.mksitemap
verifikimiifakteve.mksitemap

Рецензија: Дали Урко „паднал“ оти премиерот мислел дека почнал да го шпионира?!

on 25 - 09 - 2014       

Дали Урко паднал оти премиерот мислел дека почнал да го шпионира-crop-resize

Текстот не го почитува членот 1 од Кодексот на новинарите, кој во еден свој став дозволува новинарскиот текст да содржи шпекулативни информации, но само и само доколку новинарот наваде и понуди доволно уверливи докази дека биле направени сите постапки и контактирани сите релевантни извори озборувањата од кои е направена оваа медиумска содржина да се претворат во факти.

Еве што препорачува и што сугерира членот 1 од Кодексот на новинарите:

„Новинарот треба да објавува точни, проверени информации и нема да прикрива суштински податоци и да фалсификува документи.

Доколку информацијата не може да се потврди, или станува збор за претпоставка, односно шпекулација, тоа треба да се каже и да се објави.

Точноста на информацијата треба да се провери колку што е тоа можно.“

Наместо „проверка колку што е тоа можно“, рецензираниот текст им се препуштил на шпекулациите целосно, плете од нив приказна, и, што е најпарадоксално, се повикува на друг текст објавен во истиот медиум – кој, исто така, е шпекулација.

Значи, да повториме уште еднаш зашто навистина изгледа неверојатно: Текстот што го рецензираме шпекулира врз основа на претходни шпекулации!!!

Дали Урко паднал оти премиерот мислел дека почнал да го шпионираЛинк до оригиналниот напис: Дали Урко „паднал“ оти премиерот мислел дека почнал да го шпионира?!

Датум и време на објавување: 21.09.2014, 20:34

Датум на рецензирање: 24.09.2014

Рецензент: Зоран Бојаровски

 

ОЗБОРУВАЊА И ШПЕКУЛАЦИИ

Целата приказна се врти околу атрактивната тема за корпата што ја доби неодамна верниот бодигард на македонскиот премиер, кој зад неговиот грб беше повеќе од десет години. Темата е навистина легитимна, уште повеќе затоа што озборувањата одеа дотаму што плетеа приказна дека заштитничката сенка на премиерот доживеа ваков крај заради неговата дрскост да се впушти во паралелни лукративни бизниси кои почнале да им бодат очи на членови на семејството на премиерот.

Како и да е, темата е легитимна и озборувањата можат да бидат појдовна основа за новинарска приказна. Но, нагласуваме, само појдовна основа.

Професионалното новинарство со озборувања се занимава само тогаш кога известува за нив со единствена цел – да ги разобличи. На пример, доколку во јавноста се провлекуваат озборувања дека во производите на одреден производител се пронајдени штетни супстанци, и доколку овие озборувања не се демантираат навреме, сосема е можно заради тие озборувања да се предизвикаат одредени масовни однесувања на граѓаните, па дури и паника.

Она што е очекувана постапка на еден добар новинар и професионален медиум, е да ги соочи овие озборувања со релевантни извори кои наспроти озборувањата ќе изложат недвосмислени факти кои или ќе потврдат или ќе ги отфрлат озборувањата.

Разликата меѓу мислењата и коментарите, меѓу озборувањата и фактите треба да се прави и кога се пишува текстот, а не само во фазата на прибирање на информациите.

Така налага и членот 13 од Кодексот на новинарите

„Новинарот треба да прави разлика меѓу фактите и мислењата, меѓу веста и коментарот.“

Во третата точка на „Принципите на новинарството”, утврдени од страна на Истражувачкиот центар за добро новинарство Пју од Вашингтон, САД, под насловот „Верификацијата на фактите е во срцето на новинарството“ („Етика во новинарството“, Т.Чаусидис/З.Бојаровски, ЗНМ, 2012), се вели:

„Новинарите се потпираат на една од најсуштествените постапки во нивната работа – верификација, односно проверка на информациите. Кога се појави концептот за објективност во професијата, тоа не подразбираше дека новинарите се лишени од предрасуди. Но, објективноста и избалансираноста се неопходни за да не се доведе во прашање точноста на информацијата заради културните и личните предрасуди на новинарите. Методологијата е објективна, а не новинарот. Потрагата по колку што е можно повеќе очевидци, колку што е можно посоодветни извори, отворање можности за мислења на повеќе страни, се постапки кои ги демонстрираат стандардите на објективното новинарство. Овие инструменти на верификација и проверка, го издвојуваат новинарството од другите начини на комуникација, како што се пропагандата, фикцијата или забавата.“

Значи, ако новинарскиот текст не ги задоволува овие принципи, тоа, едноставно – не е новинарство.


Оваа рецензија е изработена во рамките на Проектот на УСАИД за зајакнување на медиумите во Македонија – Компонента Сервис за проверка на факти од медиумите, имплементирана од Метаморфозис. Рецензијата e овозможенa сo поддршка на Американската агенција за меѓународен развој (УСАИД). Содржината на рецензијата е одговорност на авторот и не ги одразува ставовите на Метаморфозис, УСАИД или Владата на САД. За повеќе информации за работата на УСАИД во Македонија, ве молиме посетете ги веб-страницата (http://macedonia.usaid.gov) и Фејсбук-страницата на УСАИД (www.facebook.com/USAIDMacedonia).

ИНФОГРАФИК

infoVistinitostВИСТИНИТОСТ

нема факти

не може да се утврди точноста на наводите

не може да се утврди веродостојноста на наводите

infoVistinitostИЗВОРИ НА ИНФОРМАЦИИ

има евидентирани извори

анонимни

1 извор

еднострани

infoVistinitostСЕОПФАТНОСТ

несеопфатнo

можеби се прикриени информации

infoVistinitostПРИСТРАСНОСТ

не може да се утврди

извртување на вистина (спин)

не може да се утврди

наклонетост

политичка пристрасност

infoVistinitostКОМЕНТИРАЊЕ

има коментаторски елементи

интегрирано со фактите

infoVistinitostПЛАГИЈАТ

оригинално дело

ненаведен автор, ненаведен извор

infoVistinitostКВАЛИТЕТ НА НАСЛОВОТ

не информира

некреативен

сензационален

несоодветен

тенденциозен

infoVistinitostФОТОГРАФИЈА

има

несоодветна

ни манипулира ни информира - ставена е само како илустрација

ненаведен автор(извор)

infoVistinitostГОВОР НА ОМРАЗА

нема навредлив говор

нема говор на омраза

не потикнува на насилство

не дискриминира

infoVistinitostУРЕДЕН ЗА ВЕБ

читлив

неквалитетни мултимедијални елементи

има контекстуални линкови

делумно стилски уреден

неповрзан со тагови

Претплатете се за најнови вести