Копија од партиско соопштение не е новинарски текст
Објавено во Рецензии
on 20 - 01 - 2017 Автор: Александар Пешев[Рецензија: Граѓаните избраа нова Влада која ќе води реални политики, затоа Груевски е нервозен?]
Медиумот јасно се става во одбрана на политичка партија, употребувајќи реторика која е препишана од партиско соопштение. Нема евидентирано извори, нема факти. Текстот е целосна копија од партиско соопштение и додека партијата комуницира со јавноста по други стандарди, објавениот текст грубо ги крши новинарските.
Линк до оригиналниот напис: Граѓаните избраа нова Влада која ќе води реални политики, затоа Груевски е нервозен?
Датум и време на објавување: 12.01.2017
Датум на рецензирање: 17.01.2017
Рецензент: Александар Пешев
КЛАСИЧНА ПОЛИТИЧКА РЕТОРИКА
Јасната политичка пристрасност на објавата е забележлива уште на самиот почеток, со видно тенденциозниот наслов. Употребата на класична политичка реторика, особено со формулацијата „Граѓаните избраа“ потсетува на дел од соопштенијата на СДСМ, а текстот кој следува застанува во јасна одбрана на партијата.
„Убедливо мнозинство од над 600.000 граѓани избраа промени и нова одговорна Влада којашто ќе се грижи на нивните потреби и ќе води реални политики“.
Пребарување на дел од клучните зборови употребени во текстот открива дека целиот текст е копија на партиско соопштение на Социјал-демократскиот сојуз на Македонија.
Партиски соопштенија не се новинарски текстови. Доколку се употребуваат информации од партија, пред сè, потребна е атрибуција и посочување на изворот. Во овој случај, во ниту еден дел од текстот не е наведено „соопшти СДСМ“, туку текстот се употребува како вест. Тоа е неоправдано од аспект на професионалните стандарди:
Новинарот мора да обезбеди професионална дистанца од политичките субјекти – член 14 од кодексот на новинари на РМ.
ПРОБЛЕМИ – ЕДЕН КУП
Настрана соопштението, ако објавата на медиумот се анализира како новинарски текст, тогаш се забележува непочитување на повеќе професионални стандарди. Копирањето на партиското соопштение и ненаведувањето на изворот ги создава следниве проблеми со написот кој е презентиран како вест:
Имајќи го предвид недостигот од атрибуција, останува кој и по која основа утврдил дека раководството на ВМРО-ДПМНЕ е криминално и по кои критериуми е утврдено дека лидерот на партијата е нервозен. Продолжението на текстот што го објавува медиумот не дава поконкретни одговори на ваквите прашања, туку имаме ширење на навивачката реторика:
„Народот стави крај на деструктивни политичари како Груевски, кој со реториката на конфликт со демократската јавност сака да ја изолира Македонија. Граѓаните се свесни дека Груевски тоа го прави за да се спаси од одговорност и планот нема да му успее“.
Говорењето во име на народот, иако честа практика во дневно-политичката реторика, како во соопштението на партијата, нема професионална основа за употреба во новинарскиот израз. Може да се пишува за мнозинство граѓани, за одреден сегмент од населението или за граѓаните кои се опфатени со новинарска анкета, во практиката позната и како „вокс попули“. Кога и да се проверува „гласот на народот“, потребно е констатациите и тврдењата да се поткрепени со факти, особено со статистички податоци или тврдења кои соодветно се атрибуираат – да се каже кој тврди дека народот одлучил.
КОМЕНТАТОРСКА ПАРТИСКА РЕТОРИКА
Но, наместо конкретизирање на тврдењата, имаме ширења на коментаторската реторика директно препишана од партиското соопштение, без да се конкретизира изворот. Така, ако текстот се анализира од аспект на новинарска објава, спорно е и следново тврдење:
„Целата домашна и меѓународна демократска јавност знае дека почнува процесот на враќање на животот за граѓаните“.
Како е утврдено дека целата домашна и меѓународна јавност е свесна за ваква наводна состојба? Кои се претставниците на домашни и на странски институции кои дале вакви изјави?
Сè на сè, имаме текст во кој треба јасно да се посочи дека се пренесува став на партија. Во најмала мера, редакцијата е должна да му посочи на читателот дека партискиот став го пренесува во целост, наместо да ги присвојува ставовите на СДСМ како сопствени, што е во јасна спротивност со професионалните стандарди.
Оваа рецензија е изработена во рамките на Проектот на УСАИД за зајакнување на медиумите во Македонија – Компонента Сервис за проверка на факти од медиумите, имплементирана од Метаморфозис. Рецензијата e овозможенa сo поддршка на Американската агенција за меѓународен развој (УСАИД). Содржината на рецензијата е одговорност на авторот и не ги одразува ставовите на Метаморфозис, УСАИД или Владата на САД. За повеќе информации за работата на УСАИД во Македонија, ве молиме посетете ги веб-страницата (http://macedonia.usaid.gov) и Фејсбук-страницата на УСАИД (www.facebook.com/USAIDMacedonia).
ИНФОГРАФИК
ВИСТИНИТОСТ
нема факти
не може да се утврди точноста на наводите
не може да се утврди веродостојноста на наводите
ИЗВОРИ НА ИНФОРМАЦИИ
нема евидентирани извори
1 извор
еднострани
СЕОПФАТНОСТ
несеопфатнo
нема прикриени информации
ПРИСТРАСНОСТ
не може да се утврди
не може да се утврди
наклонетост
политичка пристрасност
КОМЕНТИРАЊЕ
има коментаторски елементи
интегрирано со фактите
ПЛАГИЈАТ
целосна копија
ненаведен автор, ненаведен извор
КВАЛИТЕТ НА НАСЛОВОТ
некреативен
сензационален
соодветен
тенденциозен
ФОТОГРАФИЈА
има
соодветна
ни манипулира ни информира - ставена е само како илустрација
ненаведен автор(извор)
ГОВОР НА ОМРАЗА
нема навредлив говор
нема говор на омраза
не потикнува на насилство
не дискриминира
УРЕДЕН ЗА ВЕБ
читлив
не апликативно
нема контекстуални линкови
стилски уреден
неповрзан со тагови