[Рецензија: Еврообврзница ќе внесе свеж капитал во стопанството]

Текстот што е предмет на рецензија е едностран бидејќи ги презентира ставовите на експертите кои на некој начин го оправдуваат новото задолжување на државата со еврообврзницата со рекордни 650 милиони евра. Во него воопшто не се зема предвид и другата страна, односно реакциите на политичките партии, аналитичарите, коморите, кои предупредуваат на негативните последици од преголемото задолжување. Во оваа анализа, изнесени се ставови на аналитичари кои се за задолжувањето, а отсуствуваат аргументите против, и оттука станува збор за текст што е несеопфатен и пристрасен.

Линк до оригиналниот напис: Еврообврзница ќе внесе свеж капитал во стопанството

Датум и време на објавување: 13.07. 2016, 08.43

Датум на рецензирање: 14.07.2016

Рецензент: Силвана Жежова

КАПИТАЛ ЗА КАПИТАЛ – АМА КОЛКАВА Е СУМАТА?

Написот почнува со информацијата дека државата се подготвува да ја издаде петтата обврзница, без притоа да информира дека станува збор за највисока сума од сите еврообврзници издадени досега. Исто така, отсуствува информацијата што значи тоа задолжување за државата. Оправданоста ја наоѓа во „внесување на свеж капитал во стопанството“, став кој е идентичен со тој во партиското соопштение на ВМРО-ДПМНЕ во врска со издавањето на еврообврзницата. Во написот, исто така, се вели дека таа треба „да гарантира нормален тек на економијата во време на политичка криза“, што, исто така, соодветствува со ставот на политичката партија на власт, кога вели дека „еврообврзницата се издава како реакција на политичката криза која СДСМ во етапи ја прави за да се спаси од политички пораз на избори.“

„Македонија се подготвува да ја издаде петтата евробврзница во својата историја. Преку неа треба да се внесе свеж капитал во земјава и да се гарантира нормален тек на економијата во време на политичка криза“.

Во текстот понатаму се вели дека со парите од еврообврзницата ќе има и средства за компаниите, но досегашното искуство од задолжувањето го демантира овој став. На прашањето, колку приватниот сектор досега видел добробит од задолжувањата, директорот на Стопанска комора на Северозападна Македонија, Фатмир Бикиќи, истакна дека ако парите се користат за пензии, плати, социјални трансфери, тоа не е свеж капитал за економијата и за компаниите, туку задржување на социјалниот мир.

„Со издавањето еврообврзница ќе се намали домашното задолжување, што значи дека помалку ќе се користат домашните извори на финансирање, а со тоа ќе се остават повеќе средства за кредитирање на приватниот сектор“.

 

МОЛК ЗА ПОРАСТОТ НА ЈАВНИОТ ДОЛГ

Во текстот што е предмет на рецензија се пишува и за јавниот долг, но не се изнесува фактичката состојба за него и колку тој ќе се зголеми доколку се реализира еврообврзницата. Кире Наумов од СДСМ на прес-конференција истакна дека со издавањето на еврообврзницата од 650 милиони евра, јавниот долг ќе го надмине износот од 5 милијарди евра или 54 проценти од БДП. За задолжувањето предупредија и дел од економистите кои истакнаа дека ако одиме со ова темпо на задолжување и немаме пораст од најмалку пет проценти на економијата годишно, до 2020 ќе нѐ дочека грчко сценарио.

„Јавниот долг, пак, изнесува 4,3 милијарди евра или 45 проценти од БДП. Македонија е една од најмалку задолжените земји во Европа (по Естонија, Луксембург, Бугарија и Латвија), што ги побива тезите пласирани од опозицијата и од експерти блиски до нив дека на Македонија е се заканува грчко сценарио. Напротив, Македонија е држава во која внимателно се води сметка за долгот на земјата“.

Во анализата, исто така, не пишува ниту дека одлуката за новата еврообврзница е незаконска, бидејќи на сила се промените во Законот за Влада (Сл. весник број 196/15) направени во согласност со Договорот од Пржино, на што предупредија и СДСМ. Како резултат на ова, односно откако член на СДСМ преку писмо до гарантите ја оспори легалноста на постапката, издавањето на еврообврзницата е одложено.