Забиберено спинување
Објавено во Рецензии
on 3 - 09 - 2015 Автор: Зоран Бојаровски[Рецензија: СДСМ влезе – ама ќе излезе]
Оваа медиумската содржина во неколку клучни точки отстапува од фактичката состојба и од утврдените професионални стандарди, што ја прави единствено интересна за рецензија. Уште повеќе, можеме да додадеме дека така како што е напишна и така како што се исконтруирани контекстот и нејзината рамка, овој новинарски текст спинува и го насочува вниманието на поенти што не постојат во реалноста.
Ајде да го докажеме тоа. Не е тешко. Ако го споредите оригиналниот настап на лидерот на најголемата опозициска партија на денот кога опозицијата се врати во Собранието, ќе видите дека никаде не се спомнува дека СДСМ, доколку на 15 септември не се избере специјален јавен обвинител, ќе излезе од Собранието. Тој на директното прашање на новинарите одговори:
Медиуми: Рековте дека доколку до 15 септември не се избере јавен обвинител, договорот е невалиден и вие продолжувате со „бомбите“. Дали тоа значи повторно излегување од Собранието и вонинституционално дејствување?
Заев: Ќе ја донесеме одлуката и јавно ќе ја соопштиме на 15 септември доколку се случи да нема избор на специјален јавен обвинител. Тоа на што можеме слободно да укажеме е неможноста некому да ги предадеме доказите, кои се државна сопственост, а ги поседува опозицијата. Ние, ако немаме по закон кому да ги дадеме, а истовремено ако не ги предадеме на институциите, сме должни јавно да ги соопштиме, тоа е и по нашите позитивни законски прописи. Така што, ако нема кому да ги дадеме, ние ќе продолжиме да ги соопштуваме во јавноста. Сè е отворено, до 15 септември ќе почекаме да ги донесеме одлуките.
Значи, во оваа медиумска содржина уште во насловот има неточност, односно невистина.
Линк до оригиналниот напис: СДСМ влезе – ама ќе излезе
Датум и време на објавување: 01.09.2015, 18:44
Датум на рецензирање: 03.09.2015
Рецензент: Зоран Бојаровски
Кога е во прашање точноста, да потсетиме уште еднаш, и, доколку е потребно, уште безброј пати, тоа е еден од врвните прниципи во новинарството и прва „заповед“ од сите кодекси на новинарите, вклучувајки го и македонскиот (Член 1, став 2):
Новинарот треба да објавува точни, проверени информации и нема да прикрива суштински податоци и да фалсификува документи.
Од оваа неточност тргнува спинувањето на информацијата ако земеме предвид дека во нејзиниот вовед, авторите на ова писание се повикуваат на изјава на „странски амбасадори“, кои биле „вчудоневидени“ од изјава која, како што утврдивме – не постои.
Важно прашање е кои се воопшто тие „странски амбасадори“ и дали воопшто се реални?
Нема никаква дополнителна поткрепа дека тој коментар е навистина автентичен.
Но, спинот не завршува тука. Тој продолжува со уште една конструкција, овојпат во насловот на една од рамките во текстот: „Брисел го потстетува СДСМ на обврските од договорот од Пржино.“
Во таа рамка е сосема очевидно дека Брисел не му се обраќа само на СДСМ. Напротив, во соопштението на Европската комисија недвосмислено стои:
„Европската комисија очекува страните да продолжат со имплементирање на нивните обврски.“
Значи: Брисел зборува за „страните“, а тоа е множина и значи сите страни вклучени во Договорот од Пржино, ако некому не му е јасно.
Спинувањето е зачинето и со коментари кои се интегрирани во текстот. Еве еден:
„…освен бегањето од она што беше договорено на 15 јули, Заев како што претходно објавивме, се обидува да избега и од изборите кои ќе се организираат согласно договорот од Пржино, свесен дека во април идната година ќе се соочи со уште еден изборен пораз.“
Не велиме ние, кодексот на професионални новинарски стандарди вели – тоа не е дозволено (член 13):
Новинарот треба да прави разлика меѓу фактите и мислењата, меѓу веста и коментарот.
И уште еден член не е испочитуван – членот 14:
Известувањето од политичките процеси, посебно од изборите треба да биде непристрасно и избалансирано. Новинарот мора да обезбеди професионална дистанца од политичките субјекти.
Во овој случај, новинарот не ја обезбедил потребната дистанца.
Оваа рецензија е изработена во рамките на Проектот на УСАИД за зајакнување на медиумите во Македонија – Компонента Сервис за проверка на факти од медиумите, имплементирана од Метаморфозис. Рецензијата e овозможенa сo поддршка на Американската агенција за меѓународен развој (УСАИД). Содржината на рецензијата е одговорност на авторот и не ги одразува ставовите на Метаморфозис, УСАИД или Владата на САД. За повеќе информации за работата на УСАИД во Македонија, ве молиме посетете ги веб-страницата (http://macedonia.usaid.gov) и Фејсбук-страницата на УСАИД (www.facebook.com/USAIDMacedonia).
ИНФОГРАФИК
ВИСТИНИТОСТ
Делумно и селективно
неточни наводи
делумно
ИЗВОРИ НА ИНФОРМАЦИИ
има евидентирани извори
официјални
релевантни,
повеќе извори
повеќестрани
СЕОПФАТНОСТ
несеопфатнo
прикриени информации
ПРИСТРАСНОСТ
делумно прикажува вистина
извртување на вистина (спин)
лажни информации
наклонетост
политичка пристрасност
КОМЕНТИРАЊЕ
има коментаторски елементи
интегрирано со фактите
ПЛАГИЈАТ
оригинално дело
ненаведен автор
КВАЛИТЕТ НА НАСЛОВОТ
дезинформира
некреативен
сензационален
несоодветен
тенденциозен
ФОТОГРАФИЈА
има
соодветна
ни манипулира ни информира - ставена е само како илустрација
ненаведен автор(извор)
ГОВОР НА ОМРАЗА
навредлив говор
нема говор на омраза
не потикнува на насилство
не дискриминира
УРЕДЕН ЗА ВЕБ
средно читлив
солидни мултимедијални елементи
нема контекстуални линкови
делумно стилски уреден
неповрзан со тагови