Седум минути спинувани во 22 секунди
Објавено во Рецензии
on 22 - 02 - 2016 Автор: Владо Ѓорчев
[Рецензија: СКАНДАЛ: Заев бара ослободување од притвор на терористите од Диво Насеље]
Станува збор за голем спин врз основа на кој потоа е граден целиот текст. Ова е пример како не треба да изгледа еден новинарски напис. Од една изјава, на лидерот на СДСМ, Зоран Заев, која не е целосно пренесена, се прави конструкција која нема никаква врска со вистината.
Линк до оригиналниот напис: СКАНДАЛ: Заев бара ослободување од притвор на терористите од Диво Насеље
Датум и време на објавување: 16.02.2016, 14:38
Датум на рецензирање: 17.02.2016
Рецензент: Владо Ѓорчев
ИСКАСАПЕНА ИЗЈАВА
Тоа што текстот е подолг и има фотографии, ни најмалку не значи дека се работи за вистинит и за содржаен материјал. Најголемата грешка е тоа што не е дадена целата изјава на Заев, туку како извор се користи принтскрин на прилог од друг медиум, при што акцентот се става на насловот „Заев: Сите обвинети да се бранат од слобода“, кој, пак, во текстот што го рецензираме наменски се толкува.
Во написот е приложена видеоснимка, но таа трае само 22 секунди, а говорот на Заев траеше речиси седум минути. За работите да станат појасни, го прикажуваме целиот видеозапис, од кој се гледа дека насловот е целосно невистинит:
„СКАНДАЛ: Заев бара ослободување од притвор на терористите од Диво Насеље“
Ако се погледне интегралниот текст на изјавата на Заев, станува јасно дека фрагмент од неговиот исказ е изваден од контекст. Во интерес на вистината, треба да се каже дека претседателот на СДСМ на граѓанската дебата „Слободно општество и социјална правда“ организирана од Граѓаните за Македонија рече:
„Четвртата (независна институција н.з.) ќе е правосудството. Мора. Тргнаа работите. Не ни се бендисува тоа што можеби нема притвор. Впрочем, пак да прашам, на 5-ти март студенти притвараа. Ги бркаа по библиотеките за да ги затворат студентите!
По градација по Кривичниот законик , злосторничко здружување заради уништување на едно од највозвишените права – слободно изразена волја на граѓаните е највисоко конкретирана. И тие луѓе коишто се осомничени за тоа, не се во притвор. Какви се аршините на судот што одлучува? Да ги пуштат веднаш сите притворени луѓе во Македонија. Мора да ги пуштат сите, заради тоа што сите се со пониска градација од злосторничко здружување. Треба да ги пуштат сите што се во притворите.“
Меѓутоа, овој текст не сакал да ја пренесе вистината, туку да ја спинува, притоа туркајќи ја тезата дека Заев бара ослободување на криминалци и на терористи!
„Лидерот на СДСМ, Зоран Заев, бара сите криминалци во земјава кои се во притвор да излезат на слобода.
Освен убијци и педофили, меѓу лицата за кои Заев бара слобода се и терористите од Диво Насеље. Имено, Заев побара сите лица што моментално се во притвор да се ослободат.“
И токму ваквиот начин на пишување е спротивен на основните принципи на професионалното новинарство:
Новинарот има право на слободен пристап до сите извори на информирање што се од јавен интерес.
Новинарот треба да објавува точни, проверени информации и нема да прикрива суштински податоци и да фалсификува документи.
Доколку информацијата не може да се потврди или станува збор за претпоставка, односно шпекулација, тоа треба да се каже и да се објави.
Точноста на информацијата треба да се провери колку што е тоа можно. (Кодекс на новинарите – член 1)
Појавата, пак, на вакви и слични написи истовремено на повеќе медиуми, говори за своевиден синхронизиран напад на Заев за негово политичко дискредитирање.
Оваа рецензија е изработена во рамките на Проектот на УСАИД за зајакнување на медиумите во Македонија – Компонента Сервис за проверка на факти од медиумите, имплементирана од Метаморфозис. Рецензијата e овозможенa сo поддршка на Американската агенција за меѓународен развој (УСАИД). Содржината на рецензијата е одговорност на авторот и не ги одразува ставовите на Метаморфозис, УСАИД или Владата на САД. За повеќе информации за работата на УСАИД во Македонија, ве молиме посетете ги веб-страницата (http://macedonia.usaid.gov) и Фејсбук-страницата на УСАИД (www.facebook.com/USAIDMacedonia).
ИНФОГРАФИК
ВИСТИНИТОСТ
има факти
делумно
делумно
ИЗВОРИ НА ИНФОРМАЦИИ
има евидентирани извори
официјални, неофицијални
релевантни, нерелевантни
повеќе извори
повеќестрани
СЕОПФАТНОСТ
несеопфатнo
прикриени информации
ПРИСТРАСНОСТ
делумно прикажува вистина
извртување на вистина (спин)
лажни информации
наклонетост
политичка пристрасност
КОМЕНТИРАЊЕ
има коментаторски елементи
интегрирано со фактите
ПЛАГИЈАТ
не може да се одреди
ненаведен автор, наведен извор без линк
КВАЛИТЕТ НА НАСЛОВОТ
дезинформира
некреативен
сензационален
несоодветен
тенденциозен
ФОТОГРАФИЈА
има
соодветна
манипулира
селективно наведен автор (извор)
ГОВОР НА ОМРАЗА
навредлив говор
нема говор на омраза
не потикнува на насилство
не дискриминира
УРЕДЕН ЗА ВЕБ
читлив
солидни мултимедијални елементи
има контекстуални линкови
делумно стилски уреден
поврзан со тагови