Рецензија: Пукна тиквата од „бомбата“ на СДСМ
Објавено во Рецензии
on 18 - 09 - 2014 Автор: Владимир МирческиВест: „Основен облик на новинарско изразување, жанр што во себе донесува некоја новост, новина и најчесто останува на неа“;
Извештај: „Извештајот произлегува од настан и го следи текот на настанот, ги донесува основните конститутивни елементи, компоненти што даденото збиднување го чиант податливо и заслужно за новинарско тертирање“;
Коментар: „Коментарот претставува жанр во кој низ аналитичко согледување се вреднува определен настан, проблем, факт со нагласено авторско промислување, ангажирано толкување и понудување решение преку згуснато кажување“.
„Новинарски жанрови“
Откако ова ќе се прочита, се поставува прашањето што, всушност, претставува конкретниот материјал: вест, извештај, коментар, или пак агитпропско медиумско изразување кое има многу малку заедничко со вистинско новинарство. Анализата покажува дека е најблиску до ова последното.
Линк до оригиналниот напис: Пукна тиквата од „бомбата“ на СДСМ
Датум и време на објавување: 13.09.2014, 09:31
Датум на рецензирање: 14.09.2014
Рецензент: Владимир Мирчески
ИЗМЕСТЕНА ФОРМА, СЛАБА СОДРЖИНА
Вест не е, извештај уште помалку, ако е коментар тогаш зошто тоа јасно не е наведено?! Толку околу формата, а сега повеќе за содржината. Има елементи кои „кокетираат“ со вистината, но не се и нејзин целосен одраз. Да, точно е дека опозицијата мина и сѐ уште минува низ многу премрежија, реструктуирања и рекомпонирања, но не сѐ е така како што ни е напишано во овој производ. Повторно се спинува делот со сведочењето на т.н. газда Нини и повторно ќе напоменеме дека ако веќе се зборува дека опозицијата не сакала тој да застане да сведочи, не може, а да не се спомене дека претходно било побарано, а судот одбил да се појави и другиот лик во телефонскиот разговор со Нини. Тој факт некако се губи во приказните слични на оваа. Потоа се носи конечен суд за вината на опозицискиот лидер и невиноста на премиерот, иако за процесот има првостепена, но не и правосилна одлука. Понатаму, се сака да се докаже дека првиот човек на СДСМ е оставен сам, дека го заборавила неговата заменичка, дека го напуштил и кандидатот на последните претседателски избори, ама кога малку ќе се истражи лесно се утврдува дека тоа не е баш така – луѓето си се активни и присутни во опозицискиот табор. Исклучително проблематичен аспект секако е и тезата дека аферите кои СДСМ ги отворал и следствено на тоа судскиот процес е, како што се вели, „прелистување на катастрофалниот резултат на изборите“, која е непоткрепена и едноставно нафрлена, бидејќи опозицијата ги отвораше овие прашања во текот на изборниот процес пред и да бидат објавени резултатите од гласањето. Просто кажано нема аргументи, туку само коментари.
ПАПАЗЈАНИЈА СО ПАРТИСКА ТЕЖИНА
Нејаснотијата за каква форма на „новинарско“ изразување станува збор се рефлектира и врз сегментот извори на информации, бидејќи овој материјал не е поддржан со какви било прецизирани изјави, цитати, соговорници итн. Тоа секако е недозовливо ако станува збор за извештај или анализа, можеби би „поминал“ ако е некаков си осврт, но АКО е така тогаш тоа мора да ѝ биде соопштено на јавноста, бидејќи, да повториме, сите новинарските жанрови имаат свои одлики, особености и критериуми кои МОРААТ да бидат задоволени. Бидејќи тоа не е исполнето, имаме ваква папазјанија од содржина која, според начинот на кој е конципирана, воопшто нема намера да ја информира публиката, или, пак, да даде продлабочен преглед на опозициските состојби, туку целта е да напаѓа и да задава удари кои се во доменот на активности на политичките партии, а не на кредибилните новинарски текстови. Оттука, не треба да се има дилеми дека квалитетот на текстот е супституиран со висок степен на пристрасност, која измешана со неточни наводи, резултира со силна миризба на политичка, а не новинарска мотивација.
Целиот напис е конструиран како обоен коментар, нешто што, ПАК да кажеме, не е наведено. Примери:
„На Заев и сега сите му се виновни. Така како што сите му беа виновни за изборниот пораз. Но, тука не е прашањето само за лицето Зоран Заев;
…Однесувањето на Заев сега, за време на судењето, кога повторно се обиде со манипулации да ја тргне дамката од себе и вината ја бараше кај другите само докажува дека на таа партија местото уште долго ѝ е во „сенка“.
Не може толку да се крши Кодексот на новинари колку што можеме да апелираме на негова доследна примена:
„Новинарот треба да прави разлика меѓу фактите и мислењата, меѓу веста и коментарот„ – член 13 од Кодексот на новинари.
Понуденово изгледа на оригинал „силно“ напишан, ама „машки“ непотпишан. Зошто? Честа е појавата на безимени проблематични текстови во одредени домашни медиуми. Поточно, плева е од такви написи насловени со „бомби“ и разни „тикви“, а овој содржи и „бомби“ и „тикви“. Како беше онаа народната: „Не сади тикви со…“
Или како што рекол Марк Твен: „Лагата може да пропатува половина свет, додека вистината сѐ уште си ги облекува чевлите“.
Оваа рецензија е изработена во рамките на Проектот на УСАИД за зајакнување на медиумите во Македонија – Компонента Сервис за проверка на факти од медиумите, имплементирана од Метаморфозис. Рецензијата e овозможенa сo поддршка на Американската агенција за меѓународен развој (УСАИД). Содржината на рецензијата е одговорност на авторот и не ги одразува ставовите на Метаморфозис, УСАИД или Владата на САД. За повеќе информации за работата на УСАИД во Македонија, ве молиме посетете ги веб-страницата (http://macedonia.usaid.gov) и Фејсбук-страницата на УСАИД (www.facebook.com/USAIDMacedonia).
ИНФОГРАФИК
ВИСТИНИТОСТ
има факти
неточни наводи
неверодостојни наводи
ИЗВОРИ НА ИНФОРМАЦИИ
нема евидентирани извори
не може да се утврди
СЕОПФАТНОСТ
несеопфатнo
можеби се прикриени информации
ПРИСТРАСНОСТ
не може да се утврди
извртување на вистина (спин)
лажни информации
наклонетост
политичка пристрасност
КОМЕНТИРАЊЕ
има коментаторски елементи
интегрирано со фактите
ПЛАГИЈАТ
оригинално дело
ненаведен автор
КВАЛИТЕТ НА НАСЛОВОТ
не информира
некреативен
сензационален
несоодветен
тенденциозен
ФОТОГРАФИЈА
има
и да и не
ненаведен автор(извор)
ГОВОР НА ОМРАЗА
навредлив говор
нема говор на омраза
не потикнува на насилство
не дискриминира
УРЕДЕН ЗА ВЕБ
средно читлив
солидни мултимедијални елементи
нема контекстуални линкови
делумно стилски уреден
неповрзан со тагови