Фактите треба да се докажаат за да биде валидно мислењето
Објавено во Рецензии
on 23 - 09 - 2015 Автор: Зоран Бојаровски
[Рецензија: Зошто СДСМ ги бара доказите за „пуч“?]
Би било од голема корист доколку некој има шифра за да го идентификува форматот на оваа медиумска содржина. Пренесена е од печатеното издание на медиумот во рубриката „Македонија“ и ништо повеќе. Ова го констатираме на почетокот на оваа рецензија затоа што стилот на авторот и конструкцијата на содржината повеќе наликуваат на мислење, ама не се ниту тоа. Како прво, содржината формално не е ставена во таква рамка, а како второ, покрај прилично личните ставови во текстот, непоткрепени со автентични аргументи, оваа медиумска содржина е некаов хибрид. Од сѐ и сешто.
Но, најмногу од претпоставки и од конструкции кои авторот сам си ги поставува, сам си ги одговара и ги реди според лего-системот без соодветно „новинарско лепило“.
Линк до оригиналниот напис: Зошто СДСМ ги бара доказите за „пуч“?
Датум и време на објавување: 20.09.2015, 10:22
Датум на рецензирање: 22.09.2015
Рецензент: Зоран Бојаровски
Низ целиот текст авторот „полемизира“ со претходно изнесени ставови на функционери на СДСМ (Заев, Ременски), но рецензентот на овој текст не може, а да не се оттргне од впечатокот што доминира низ целиот текст дека сите акценти на замислените полемичари во текстот се ставени во контекст што му одговара само на авторот на овој текст. Или, авторот поставува прашања кои и самите се хипотетички и оттаму неизоставно наведуваат на хипотетички одговори од типот „што би било кога би било“.
На пример:
„Може ли да се верува дека намерата на СДСМ, чиј лидер е четвртиот осомничен во случајот „Пуч“, кој не ги почитува судските покани чекајќи на случајот да работи специјалниот обвинител, дека би ја оставил можноста да „влијае“ врз сета таа архива без да се обиде да ги спаси првенствено Заев и Верушевски?“
Како да се чита овој текст, освен на единствен начин дека имплементира сомневања, а одговорите, кои ги дава самиот автор, се конструкции врз основа на претпоставки.
Поради тоа, како заклучок, дури и кога се пишува мислење, треба да се напомене дека, дури и кога се „облекува“ во лично мислење, медиумската содржина не може да отстапува од вечните стандарди во новинарството, а тоа се вистината и фактите.
Тука веднаш да кажеме дека мислењата се разликуваат од фактите. (Повеќе на оваа тема еднаш веќе пишувавме тука, во рубриката „Новинарски лекции“, под наслов „Нема само една вистина, нема една Македонија“).
Мислењето е заклучок до кој дошол некој врз основа на или поттикнат од фактите. Во голема мера мислењата се формираат и од она за што луѓето сметаат дека е факт. Само што сите лекции по новинарство велат дека фактите мора да бидат докажливи и недвосмислени.
Фактите, најчесто, се дефинираат како информации кои опишуваат дека нешто се случило. Тие можат да бидат директно осведочени од новинарот или прифатени како такви од некој што ги соопштува. И во двата случаи за овој тип факти се претпоставува дека се точни. Во секој случај, пред да известува за нив, секој новинар мора да препознава дека изјавите во врска со фактите доаѓаат од веродостојни и релевантни извори. Тоа го преодредува начинот на кој тие факти ѝ се презентираат на медиумската публика. („Нема само една вистина, нема една Македонија“)
Мислењата, пак, врз основа на такви, докажани факти, можат да бидат различни. Но, фактите мора да бидат докажани за да биде мислењето валидно.
Оваа рецензија е изработена во рамките на Проектот на УСАИД за зајакнување на медиумите во Македонија – Компонента Сервис за проверка на факти од медиумите, имплементирана од Метаморфозис. Рецензијата e овозможенa сo поддршка на Американската агенција за меѓународен развој (УСАИД). Содржината на рецензијата е одговорност на авторот и не ги одразува ставовите на Метаморфозис, УСАИД или Владата на САД. За повеќе информации за работата на УСАИД во Македонија, ве молиме посетете ги веб-страницата (http://macedonia.usaid.gov) и Фејсбук-страницата на УСАИД (www.facebook.com/USAIDMacedonia).
ИНФОГРАФИК
ВИСТИНИТОСТ
Делумно
не може да се утврди точноста на наводите
не може да се утврди веродостојноста на наводите
ИЗВОРИ НА ИНФОРМАЦИИ
има евидентирани извори
официјални
релевантни
2 извори
повеќестрани
СЕОПФАТНОСТ
несеопфатнo
можеби се прикриени информации
ПРИСТРАСНОСТ
делумно прикажува вистина
Има наведување
нема лажни информации
наклонетост
политичка пристрасност
КОМЕНТИРАЊЕ
има коментаторски елементи
интегрирано со фактите
ПЛАГИЈАТ
оригинално дело
наведен автор
КВАЛИТЕТ НА НАСЛОВОТ
не информира
некреативен
сензационален
Делумно
тенденциозен
ФОТОГРАФИЈА
има
соодветна
ни манипулира ни информира - ставена е само како илустрација
ненаведен автор(извор)
ГОВОР НА ОМРАЗА
нема навредлив говор
нема говор на омраза
не потикнува на насилство
не дискриминира
УРЕДЕН ЗА ВЕБ
средно читлив
солидни мултимедијални елементи
нема контекстуални линкови
делумно стилски уреден
неповрзан со тагови