Доследност во пропагандата
Објавено во Рецензии
on 13 - 06 - 2016 Автор: Зоран Бојаровски[Рецензија: Џорџ Сорос пере раце од Македонија!]
Многу е важно еден новинар или медиум да бидат доследни. Доследноста на ставовите се постигнува со претходно добро избрани извори, кои задолжително треба да ги инволвираат сите страни, добро и двојно или тројно проверени факти, кои ќе демонстрираат сеопфатност и избалансираност.
Се разбира, доследноста не е догма. Може да се случи и да се погреши или околностите да покажат дека некој од изворите манипулирал… Тогаш е најдобро да се признае грешката и да се поправат нештата. Ако треба, не е страшно и извинувањето.
Подолго време медиумот што ја објави медиумската содржина што ја рецензираме ја афирмираше тезата дека Џорџ Сорос ја генерира политичката криза во Македонија. Во недеогледната серија текстови, освен неговото име, и неговата фотографија беше ставана во пропагандистички фотомонтажи. Впрочем, како и фотомонтажата во овој текст.
Овие денови, јавноста во Македонија, преку дописникот на Македонската информативна агенција (МИА) во Брисел, беше известена со директна изјава на мултимилионерот дека тој нема ништо со настаните во Македонија
„Не сум посветен на уништување на земјата и не знам како да одговорам, освен да го игнорирам ова“, истакна Џорџ Сорос, на директното прашање дали учествува во кризата и во нередите во Македонија.
И, сега, насловот на оваа медиумска содржина говори многу: прво за (не)доследноста на медиумот и, второ, за намерата овој директен одговор на директното прашање да се трансформира во нов не новинарски, туку пропаганден удар.
Линк до оригиналниот напис: Џорџ Сорос пере раце од Македонија!
Датум и време на објавување: 09.06.2016, 17:00
Датум на рецензирање: 11.06.2016
Рецензент: Зоран Бојаровски
ИЗМИСЛЕНИОТ ВИРТУЕЛЕН НЕПРИЈАТЕЛ
Забележете ја суптилната манипулација на таа пропаганда: употребата на зборот „СОРОС“. Со сите големи букви. „СОРОС“, ниту како кратенка, ниту како организација, не постои во Република Македонија. Постои Фондација „Отворено општество“ – Македонија (ФООМ), која е основана со поддршка на Џорџ Сорос, но таа во последните десетина и повеќе години, поголемиот дел од својот буџет за поддршка на граѓанското општество го добива од други донатори.
Но, заради потребата на пропагандата да има олицетворен непријател кон кого ќе бидат насочени медиумските „приказни“, измислен е „СОРОС“. Виртуелен непријател кој ги вклучува луѓето од Фондацијата, како и сите граѓани што учествуваат во актуелниот граѓанскиот протест во земјата.
НАВРЕДИ, КЛЕВЕТИ, ОМРАЗА
Од аспект на професионалните новинарски стандарди, во еден таков недоследен текст, очекувано е да најдете навредлив и недоличне говор:
„Очекуваната трампа со Гордан Георгиев на чело на Фондацијата не успеа на чело на бандата по Милчин е избрана Фани Каранфилова Пановска, блиска другарка и соработничка на Радмила Шекеринска и ремекдело на Владимир Милчин“.
Потоа, сосема очекувано е да има говор кој поттикнува омраза и дискриминација, што е спротивно на член 10 од Кодексот на новинарите на Македонија, кој вели:
Новинарот нема свесно да создава ниту преработува информации што ги загрозуваат човековите права или слободи, нема да говори со јазикот на омразата и нема да поттикнува на насилство и на дискриминација по која било основа (национална, верска, расна, полова, социјална, јазична, сексуална ориентација, политичка…).
Долготрајната доследност на пропагандата прави овој текст да не прави разлика меѓу фактите и мислењата, меѓу веста и коментарот. А тоа строго го наложува членот 13 од Кодексот.
Се разбира, една таква позиција е во спротивност со членот 14 од истиот тој Кодекс, кој наложува дека известувањето од политичките процеси треба да биде непристрасно и избалансирано и дека мора да обезбеди професионална дистанца од политичките субјекти.
Оттаму, сосема е јасна мотивацијата на овој текст – изјавата со која се порекнува инволвираноста на Џорџ Сорос во Македонија, да се стави во рамка за специјалните потреби на медиумот.
Другото се веќе видени клевети и навреди, без извори и докази. Стари приказни за Канвас и слично, што, всушност, илустрира доследност. Но, тоа е доследност во потребата да се пропагира однапред утврдена агенда. Тоа не е новинарска доследност.
Оваа рецензија е изработена во рамките на Проектот на УСАИД за зајакнување на медиумите во Македонија – Компонента Сервис за проверка на факти од медиумите, имплементирана од Метаморфозис. Рецензијата e овозможенa сo поддршка на Американската агенција за меѓународен развој (УСАИД). Содржината на рецензијата е одговорност на авторот и не ги одразува ставовите на Метаморфозис, УСАИД или Владата на САД. За повеќе информации за работата на УСАИД во Македонија, ве молиме посетете ги веб-страницата (http://macedonia.usaid.gov) и Фејсбук-страницата на УСАИД (www.facebook.com/USAIDMacedonia).
ИНФОГРАФИК
ВИСТИНИТОСТ
Делумно
Делумно
делумно
ИЗВОРИ НА ИНФОРМАЦИИ
има евидентирани извори
официјални, неофицијални
релевантни, нерелевантни
не може да се утврди
повеќестрани
СЕОПФАТНОСТ
несеопфатнo
можеби се прикриени информации
ПРИСТРАСНОСТ
не може да се утврди
извртување на вистина (спин)
не може да се утврди
наклонетост
политичка пристрасност
КОМЕНТИРАЊЕ
има коментаторски елементи
интегрирано со фактите
ПЛАГИЈАТ
оригинално дело
ненаведен автор
КВАЛИТЕТ НА НАСЛОВОТ
дезинформира
некреативен
сензационален
несоодветен
тенденциозен
ФОТОГРАФИЈА
има
несоодветна
манипулира
ненаведен автор(извор)
ГОВОР НА ОМРАЗА
навредлив говор
говор на омраза
не потикнува на насилство
дискриминира
политичка дискриминација
УРЕДЕН ЗА ВЕБ
читлив
нема мултимедијални елементи
нема контекстуални линкови
стилски уреден
неповрзан со тагови